Owogeneza -proces dojrzewania komórek jajowych

Pierwotne komórki rozrodcze wędrują do jajnika. Pierwotne komórki rozrodcze przekształcają się w owogonia. Owogonia podlegają podziałom mitotycznym. Pod koniec 3 miesiąca rozwoju wewnątrzłonowego układają się w skupiska otoczone przez komórki nabłonka płaskiego.W tym okresie niektóre z owogoniów przekształcają się w owocyty I rzędu i wędrują w głąb jajnika. Są one większe od komórek jajowych dojrzałych. Natychmiast po powstaniu rozpoczynają pierwszą fazę mejozy (proces reprodukcji komórek płciowych, podczas którego normalna diploidalna liczba 46 chromosomów ulega zmniejszeniu do liczby haploidalnej 23).Liczba komórek rozrodczych zwiększa się do 5 miesiąca, osiągając liczbę ok. 6 milionów.Między 5 i 7 miesiącem rozwoju nadmiar komórek ulega zwyrodnieniu. Pozostałe pierwotne komórki jajowe są oto­czone przez komórki nabłonkowe i tworzą obecnie pęcherzy­ki zawiązkowe. W momencie urodzenia jajnik zawiera do 2 milionów pierwotnych komórek jajowych. Ustrój nie będzie już wytwarzał nowych komórek jajowych. Istniejące komórki jajowe pozo­stają w fazie spoczynkowej mejozy. Każdy z chromosomów został już odtworzony, nastąpiła wymiana części materiału chromosomowego i została osiągnięta haploidalna liczba chro­mosomów, mimo że pary chromosomów (chromatydy) są wciąż ze sobą połączone. Komórki te pozostają w tej fazie aż do wie­ku pokwitania lub dłużej. Niektórzy autorzy utrzymują, że ta długo trwająca faza spoczynkowa mejozy może być czyn­nikiem powodującym występowanie nieprawidłowości płodo­wych w ciążach występujących w późnym okresie wieku re­produkcyjnego.Podczas dzieciństwa większość pierwotnych komórek jajo­wych ulega atrezji. W okresie pokwitania pozostaje ich oko­ło 40 000. Podczas owulacji dojrzewa tylko jedna komórka ja­jowa. Wraz ze stymulacją hormonalną (FSH) jedna pierwotna ko­mórka rozrodcza ulega dojrzewaniu, przekształcając się w dojrzały pęcherzyk jajnikowy, zawierający komórkę jajo­wą zwiększa się pęcherzyk zawiązkowy,komórki otaczające go zmieniają kształt na sześcienny,tworzy się warstwa glikoproteinowa oddzielająca pier­wotną komórkę jajową od warstwy nabłonkowej (pęcherzy­kowej). Grubość tej warstwy zwiększa się i jest ona nazy­wana osłonką przejrzystą. Rolą jej jest ochrona komórki ja­jowej przed zapłodnieniem więcej niż jednym plemnikiem,komórki pęcherzykowe znajdują się w kontakcie z ko­mórką jajową poprzez osłonką przejrzystą prawdopodobnie w celu odżywiania jej,tworzą się przestrzenie wypełnione płynem i łączą ze so­bą w obrębie pęcherzyka. Komórka jajowa jest oddzielona od tej przestrzeni przez osłonkę przejrzystą i warstwę ko­mórek nabłonkowych zwanych wzgórkiem jajonośnym,w miarę dojrzewania pęcherzyka osiąga on 6—12 mm średnicy. W jednym cyklu owulacyjnym dojrzewa tylko je­den pęcherzyk. Jeśli stymulacji ulegają inne pęcherzyki, ulegają one zwyrodnieniu,w miarę dojrzewania pęcherzyka pierwotna komórka ja­jowa wychodzi z fazy spoczynkowej i kończy swój pierwszy podział mejotyczny. Następnie rozpoczyna się drugi podział mejotyczny i owulacja następuje podczas metafazy, gdy two­rzy się wrzeciono. W wyniku podziału mejotycznego pow­staje jedna duża komórka — jajo i trzy małe komórki — ciałka biegunowe. W ten sposób materiał odżywczy i cytoplazma pozostają w komórce jajowej. Średnica komórki ja­jowej podczas mejozy zwiększa się z 19 do 135 mikrome­trów,h) w miarę jak pęcherzyk dojrzewa, wędruje on do zewnętrznej warstwy jajnika (kory), gdzie pod wpływem stymulacji przez FSH i LH działających w różnych proporcjach powierzchnia ulega obrzękom i tworzy się obszar unaczynienia, w którym pęcherzyk pęka wydalając komórkę jajową w kierunku strzępków jajowodu) drugi podział mejotyczny dobiega końca tylko wtedy, gdy komórka jajowa zostaje zapłodniona.

Both comments and pings are currently closed.